Pickleball, môn thể thao kết hợp giữa quần vợt, cầu lông và bóng bàn, đang ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam. Với luật chơi tương đối đơn giản và tính dễ tiếp cận cao, Pickleball phù hợp với mọi lứa tuổi và trình độ, từ người mới bắt đầu làm quen với thể thao đến những vận động viên có kinh nghiệm. Tuy nhiên, để thực sự làm chủ được trận đấu và tránh những tranh cãi không đáng có, việc nắm vững luật chơi Pickleball là vô cùng quan trọng.
Dưới đây là luật chơi Pickleball chi tiết giúp bạn dễ dàng bắt đầu và chơi đúng chuẩn quốc tế.
Dụng cụ chơi pickleball thiết yếu
Để bắt đầu chơi Pickleball, bạn cần chuẩn bị những dụng cụ cơ bản sau:
- Vợt Pickleball: Vợt Pickleball thường được làm từ gỗ, composite (tổng hợp) hoặc graphite. Vợt composite và graphite nhẹ hơn và mang lại nhiều lực hơn, trong khi vợt gỗ thường rẻ hơn và phù hợp cho người mới bắt đầu. Kích thước vợt Pickleball được quy định cụ thể, không được quá lớn để đảm bảo tính công bằng trong thi đấu. [Chèn hình ảnh vợt Pickleball]
- Bóng Pickleball: Bóng Pickleball được làm bằng nhựa, có nhiều lỗ (26 hoặc 40 lỗ). Bóng 26 lỗ thường được sử dụng trong nhà, trong khi bóng 40 lỗ phổ biến hơn khi chơi ngoài trời vì ít bị ảnh hưởng bởi gió. [Chèn hình ảnh bóng Pickleball]
- Lưới Pickleball: Lưới Pickleball có chiều cao 36 inches (91.44 cm) ở hai đầu và 34 inches (86.36 cm) ở giữa. [Chèn hình ảnh lưới Pickleball]
- Sân Pickleball: Sân Pickleball có kích thước tương tự sân cầu lông đôi. Chi tiết về kích thước sân sẽ được trình bày ở phần tiếp theo.
Sân Pickleball
Sân Pickleball là một yếu tố quan trọng trong luật chơi, vì vậy việc hiểu rõ về kích thước và các đường kẻ trên sân là điều cần thiết.
Kích thước sân Pickleball tiêu chuẩn là 20 feet (6.1 m) chiều rộng và 44 feet (13.41 m) chiều dài cho cả đánh đơn và đánh đôi. Sân được chia thành hai nửa bằng một đường lưới.
Giải thích các đường kẻ trên sân:
- Đường cuối sân (Baseline): Đường kẻ ngang ở hai đầu sân. Người chơi phải đứng sau đường cuối sân khi giao bóng.
- Đường biên dọc (Sideline): Đường kẻ dọc ở hai bên sân.
- Đường không vô lê (Non-Volley Line): Đường kẻ song song với lưới, cách lưới 7 feet (2.13 m). Khu vực giữa lưới và đường không vô lê được gọi là “khu vực không vô lê” (Non-Volley Zone) hay “Kitchen.”
- Đường trung tâm (Centerline): Đường kẻ dọc chia mỗi bên sân thành hai ô giao bóng (service court) bằng nhau.
Mỗi đường kẻ và khu vực trên sân đều có vai trò quan trọng trong luật chơi, đặc biệt là khu vực không vô lê, nơi có những quy định riêng biệt mà người chơi cần nắm vững.
Luật Chơi Pickleball Cốt Lõi
Luật phát bóng (SERVE)
Trong Pickleball, giao bóng là một kỹ thuật quan trọng, và việc thực hiện đúng luật là yếu tố then chốt để bắt đầu một pha bóng. Thứ tự giao bóng trong Pickleball được quy định như sau:
- Trong đánh đôi, người chơi ở ô giao bóng bên phải (theo hướng nhìn của người giao bóng) sẽ giao bóng trước. Sau khi đội giao bóng ghi điểm, người giao bóng sẽ đổi vị trí với đồng đội và tiếp tục giao bóng từ ô giao bóng bên trái. Khi đội giao bóng mất điểm, quyền giao bóng sẽ chuyển sang cho đội đối phương.
- Trong đánh đơn, người chơi sẽ giao bóng luân phiên từ ô giao bóng bên phải và bên trái sau mỗi điểm.
Vị trí giao bóng đúng luật là khi người chơi đứng phía sau đường cuối sân, và ít nhất một chân phải chạm đất phía sau đường cuối sân tại thời điểm đánh bóng. Người chơi không được dẫm lên hoặc vượt qua đường cuối sân trước khi tiếp xúc với bóng. Vị trí giao bóng phải nằm trong khoảng giữa đường trung tâm và phần kéo dài tưởng tượng của đường biên dọc.
Luật giao bóng Pickleball quy định bắt buộc phải giao bóng dưới tay (underhand) và bóng không được cao hơn thắt lưng khi tiếp xúc vợt. Điều này có nghĩa là điểm tiếp xúc giữa vợt và bóng phải ở phía dưới thắt lưng của người chơi, và đầu vợt phải thấp hơn cổ tay tại thời điểm tiếp xúc.
Bóng phải bay qua lưới, không chạm vào “kitchen” và phải rơi trong khu vực hợp lệ.
Nếu bóng chạm lưới trong khi giao bóng nhưng vẫn rơi vào ô giao bóng đúng của đối phương, đó được gọi là “let” và quả giao bóng sẽ được thực hiện lại. Người giao bóng không bị mất điểm trong trường hợp này.
Chú ý: Không nhảy lên khi phát bóng
Có một số lỗi giao bóng thường gặp mà người chơi cần tránh:
- Lỗi chân: Dẫm lên hoặc vượt qua đường cuối sân trước khi tiếp xúc với bóng.
- Giao bóng không hợp lệ: Giao bóng trên tay, điểm tiếp xúc bóng cao hơn thắt lưng, đầu vợt cao hơn cổ tay.
- Không đánh trúng bóng: Thực hiện động tác giao bóng nhưng không chạm vào bóng.
- Giao bóng sai lượt: Giao bóng khi không đến lượt của mình hoặc giao bóng từ sai ô giao bóng.
- Người chơi chỉ được 1 lần phát bóng duy nhất (không giống tennis).
- Nếu bóng chạm lưới mà vẫn vào ô hợp lệ → let serve (được phát lại).
Ví dụ, một lỗi chân thường gặp là khi người chơi quá hưng phấn và bước lên trước đường cuối sân trước khi kịp đánh bóng. Hoặc, một người mới chơi có thể cố gắng giao bóng mạnh bằng cách đánh bóng trên tay, điều này là vi phạm luật.
Khu vực không vô lê (The Kitchen)
Khu vực bếp (Kitchen Area), hay còn gọi là vùng cấm volley (Non-volley Zone), kéo dài từ lưới đến vạch giới hạn cách lưới 2,13m ở mỗi bên sân. Trong khu vực này, người chơi không được phép thực hiện cú volley, tức là đánh bóng khi chưa chạm đất.
Khu vực không vô lê, thường được gọi là “The Kitchen,” là khu vực đặc biệt trên sân Pickleball, nằm giữa lưới và đường không vô lê, kéo dài sang hai bên đường biên dọc. Mục đích chính của khu vực này là để hạn chế lối chơi tấn công áp đảo bằng những cú vô lê (đánh bóng trên không trước khi bóng chạm đất) ngay sát lưới.
Quy tắc quan trọng nhất liên quan đến khu vực không vô lê là: Người chơi không được phép vô lê khi đang đứng trong khu vực này. Điều này có nghĩa là, nếu bạn muốn đánh một cú vô lê, cả hai chân của bạn phải ở bên ngoài khu vực không vô lê.
Có thể vào “kitchen” để đánh bóng sau khi bóng đã nảy trong đó.
Tuy nhiên, có những trường hợp người chơi được phép ở trong khu vực không vô lê. Đó là khi bóng đã nảy trong sân (bất kể ở khu vực nào) trước khi bạn đánh bóng. Nói cách khác, bạn có thể tự do di chuyển vào khu vực không vô lê để đánh bóng sau khi bóng đã nảy.
Các lỗi thường gặp liên quan đến khu vực không vô lê bao gồm:
- Vô lê khi đang đứng trong khu vực không vô lê.
- Bước vào khu vực không vô lê do quán tính sau khi thực hiện cú vô lê (ngay cả khi bóng đã chết).
- Chạm vạch không vô lê khi đang ở trong khu vực không vô lê
Để dễ hình dung, hãy xem xét một vài ví dụ:
- Hợp lệ: Bạn đứng ngoài khu vực không vô lê, thực hiện một cú vô lê, và sau đó bước ra khỏi khu vực không vô lê.
- Không hợp lệ: Bạn đứng ngoài khu vực không vô lê, thực hiện một cú vô lê, nhưng sau đó, do mất thăng bằng, bạn bước vào khu vực không vô lê.
- Hợp lệ: Bóng nảy trong khu vực không vô lê, bạn chạy vào và đánh bóng (không phải vô lê).
Quy tắc bóng nảy hai lần – Double bounce (Quy tắc hai lần chạm)
Quy tắc bóng nảy hai lần (hay còn gọi là quy tắc hai lần chạm) là một quy tắc đặc trưng của Pickleball, giúp tạo ra những pha bóng giằng co và chiến thuật hơn. Quy tắc này quy định rằng: Sau khi phát bóng, hai bên đều phải để bóng nảy một lần trước khi đánh trả. (vô lê).
Tức là:
- Pha 1: Phát bóng → đối thủ để bóng nảy → đánh trả.
- Pha 2: Bóng từ đối thủ bay sang → bên phát để bóng nảy → đánh trả.
Sau hai pha đó, các cú volley (đánh không cho bóng nảy) mới được phép, trừ trong khu vực “kitchen”
Mục đích chính của quy tắc này là để giảm bớt lợi thế của đội giao bóng và ngăn chặn lối chơi “giao bóng và vô lê” quá áp đảo, vốn thường thấy trong quần vợt. Quy tắc này buộc các tay vợt phải có kỹ năng đánh bóng sau khi bóng nảy tốt hơn, và tạo ra nhiều cơ hội cho những pha bóng giằng co kéo dài.
Ví dụ, nếu đội A giao bóng, đội B nhận giao bóng và đánh bóng ngay trên không (vô lê) mà không để bóng nảy, đó là một lỗi. Tương tự, nếu đội B trả bóng đúng luật (để bóng nảy), nhưng đội A lại vô lê ngay mà không để bóng nảy trên phần sân của mình, đó cũng là một lỗi.
Ghi điểm (Scoring)
Trong Pickleball, chỉ có đội giao bóng mới có thể ghi điểm. Đây là một điểm khác biệt quan trọng so với một số môn thể thao khác như bóng chuyền. Khi đội giao bóng thắng một pha bóng (do đối phương phạm lỗi hoặc đánh bóng hỏng), họ sẽ ghi được một điểm.
Các trận đấu Pickleball thường được chơi đến 11 điểm, tuy nhiên, đội chiến thắng phải dẫn trước ít nhất 2 điểm. Ví dụ, nếu tỷ số là 10-10, trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi một đội dẫn trước 2 điểm (ví dụ: 12-10, 13-11, v.v.).
Về thể thức trận đấu, tùy thuộc vào giải đấu hoặc thỏa thuận giữa các người chơi, có thể áp dụng thể thức thắng 2 trên 3 ván (best of 3) hoặc thắng 3 trên 5 ván (best of 5).
Cách ghi điểm
- Nếu bên giao bóng thắng pha bóng → được 1 điểm và tiếp tục giao bóng.
- Nếu bên nhận bóng thắng pha bóng → không ghi điểm, nhưng giành quyền giao bóng.
Khi giao bóng, người chơi (hoặc trọng tài, nếu có) phải gọi điểm trước khi thực hiện giao bóng. Cách gọi điểm đúng là: điểm của đội giao bóng trước, sau đó đến điểm của đội nhận giao bóng, và cuối cùng là số của người giao bóng (trong đánh đôi). Ví dụ: “5-3-2” có nghĩa là đội giao bóng đang dẫn 5-3, và người giao bóng là người số 2 (người đang đứng ở ô giao bóng bên trái).
Gọi bóng (Line calls)
Trong các trận đấu Pickleball không có trọng tài chuyên nghiệp, người chơi sẽ tự chịu trách nhiệm gọi bóng “trong” (in) hay “ngoài” (out) trên phần sân của mình. Điều này đòi hỏi sự trung thực và tinh thần thể thao cao thượng.
Khi một quả bóng rơi gần đường biên, người chơi ở phía sân có quả bóng rơi xuống sẽ là người đưa ra quyết định cuối cùng. Nếu người chơi chắc chắn rằng bóng ở ngoài, họ sẽ gọi “out.” Nếu người chơi không chắc chắn hoặc thấy bóng ở trong, họ nên cho đối phương hưởng lợi và coi như bóng trong.
Để thực hiện một cuộc gọi bóng chính xác, người chơi nên tập trung quan sát điểm rơi của bóng và cố gắng đưa ra quyết định nhanh chóng và dứt khoát. Tránh do dự hoặc thay đổi quyết định sau khi đã gọi.
Trong trường hợp có tranh cãi về một pha bóng (ví dụ: một người chơi gọi “out” nhưng đối phương tin rằng bóng “in”), cách giải quyết tốt nhất là thỏa thuận đánh lại pha bóng đó. Điều này thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau và giữ cho trận đấu diễn ra trong không khí vui vẻ. Trong các giải đấu, có thể có các quy định cụ thể hơn về việc giải quyết tranh chấp, bao gồm cả việc gọi trọng tài.
Lỗi vi phạm (Faults)
Các lỗi phổ biến trong Pickleball bao gồm:
- Bóng không qua lưới.
- Bóng ra ngoài sân.
- Volley khi đang đứng trong hoặc chạm vào “kitchen”.
- Không để bóng nảy đủ 1 lần trong 2 pha đầu tiên.
- Giao bóng sai quy định.
Mẹo nhỏ cho người mới bắt đầu
- Luôn đứng trong tư thế sẵn sàng và quan sát kỹ đối thủ.
- Luyện tập kỹ năng drop shot (cú đánh nhẹ gần lưới) để điều tiết nhịp độ trận đấu.
- Giao tiếp tốt với đồng đội trong đánh đôi.
- Hạn chế đánh bóng quá mạnh khi gần lưới → dễ bị phản công.
Những hiểu lầm thường gặp về luật và giải thích
Hỏi: Tôi có thể nhảy qua vạch khu vực không vô lê để đánh một cú vô lê không?
Đáp: Không. Như đã giải thích trong phần về quy tắc quán tính, bạn không được phép bước vào khu vực không vô lê, ngay cả khi bạn đã nhảy lên và ở trên không trung. Nếu chân bạn chạm đất trong khu vực không vô lê sau khi thực hiện cú vô lê, đó vẫn là một lỗi. Điều quan trọng cần nhớ là vị trí tiếp đất sau cú vô lê, chứ không phải vị trí trên không trung.
Hỏi: Điều gì xảy ra nếu bóng chạm vạch?
Đáp: Trong Pickleball, cũng như trong nhiều môn thể thao khác, nếu bóng chạm bất kỳ phần nào của vạch, quả bóng đó được coi là “trong” (in). Điều này có nghĩa là, dù bóng chỉ chạm một phần rất nhỏ của vạch, nó vẫn được tính là hợp lệ.
Hỏi: Điều gì xảy ra nếu tôi và đồng đội cùng đánh bóng cùng một lúc?
Đáp: Trong đánh đôi Pickleball, nếu hai đồng đội cùng chạm bóng gần như đồng thời và trong cùng một chuyển động liên tục, thì đó được coi là một lần chạm hợp lệ. Luật không cấm hai người chơi cùng đánh bóng, miễn là đó không phải là hai lần chạm riêng biệt.
Hỏi: Tôi có thể với vợt qua lưới để đánh bóng không?
Đáp: Bạn được phép với vợt qua lưới sau khi đã đánh bóng ở phía sân của mình. Điều này có nghĩa là, sau khi bạn đã thực hiện cú đánh và bóng đã rời khỏi vợt của bạn, bạn có thể với vợt theo bóng qua lưới (miễn là không chạm lưới). Tuy nhiên, bạn không được phép với vợt qua lưới trước khi bóng sang phần sân của bạn. Nói cách khác, bạn không thể “chặn” bóng ở phía sân đối phương.
Hỏi: Điều gì xảy ra nếu bóng chạm trần nhà hoặc đèn (trong nhà)?
Đáp: Trong trường hợp chơi Pickleball trong nhà, nếu bóng chạm trần nhà, đèn, hoặc bất kỳ vật thể cố định nào phía trên sân, đó được coi là một lỗi, và điểm sẽ thuộc về đối phương.
Mẹo Chiến Thuật Cơ Bản
Mặc dù bài viết này tập trung vào luật chơi, việc chia sẻ một vài mẹo chiến thuật cơ bản cũng là một cách tuyệt vời để tăng thêm giá trị cho người đọc, đặc biệt là những người mới bắt đầu:
- Chiến thuật giao bóng: Giao bóng sâu về phía cuối sân đối phương là một chiến thuật hiệu quả để gây khó khăn cho đối phương và tạo lợi thế cho bạn. Ngoài ra, hãy thay đổi vị trí giao bóng (giao bóng vào góc chữ A, giao bóng thẳng vào người đối phương, hoặc giao bóng chéo sân) để đối phương không thể đoán trước được đường bóng của bạn.
- Chiến thuật trả giao bóng: Tương tự như giao bóng, trả giao bóng sâu về phía cuối sân đối phương là một chiến thuật tốt. Cố gắng trả bóng vào góc yếu của đối phương hoặc vào giữa sân để gây khó khăn cho họ trong việc di chuyển và chuẩn bị cho cú đánh tiếp theo.
- Chiến thuật bỏ nhỏ (Dinking): Kỹ thuật bỏ nhỏ (dinking) là một phần quan trọng của Pickleball. Đây là những cú đánh nhẹ, có kiểm soát, đưa bóng qua lưới và rơi vào khu vực không vô lê của đối phương. Mục đích của dinking là buộc đối phương phải di chuyển lên gần lưới và tạo ra cơ hội để bạn thực hiện một cú đánh tấn công mạnh hơn sau đó.
- Vị trí: Trong đánh đôi, việc chọn vị trí đứng hợp lý là rất quan trọng. Khi giao bóng, người giao bóng nên đứng gần đường trung tâm để bao quát sân tốt hơn. Khi nhận giao bóng, hãy đứng lùi về phía sau để có thêm thời gian phản ứng với những cú giao bóng mạnh. Trong đánh đơn, hãy cố gắng di chuyển về trung tâm sân sau mỗi cú đánh để sẵn sàng cho mọi tình huống.
Nắm vững luật chơi Pickleball là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bạn có thể tận hưởng trọn vẹn niềm vui của môn thể thao này. Hy vọng rằng, với hướng dẫn chi tiết và đầy đủ này, bạn đã hiểu rõ hơn về các quy tắc cơ bản, các lỗi thường gặp, và thậm chí là một vài mẹo chiến thuật để nâng cao trình độ chơi của mình.
Đừng ngần ngại thử sức với Pickleball! Hãy tìm một sân chơi gần bạn, rủ bạn bè hoặc người thân cùng tham gia, và bắt đầu trải nghiệm những trận đấu Pickleball đầy thú vị và thử thách.
- Webste: PA Sports
>> Xem thêm:
Cách cầm vợt pickleball đúng chuẩn – Bí quyết kiểm soát bóng và tăng sức mạnh
Kích thước sân pickleball chuẩn: Diện tích và các thông số cần biết
